Op 1 juni a.s. opent de bibliotheek Helmond-Peelland de deuren van haar nieuwe gebouw in het centrum van de stad. Een jaar of drie na de geplande datum maar zo gaat dat met nieuwbouwprojecten. De bibliotheek is belangrijk. Niet alleen voor leden en lezers maar voor de hele stad. Het gebouw vormt namelijk de aftrap voor de grootse plannen met het centrum.
Nooit weg, Helmond opstoten in de vaart der volkeren. De stad kan fraaie nieuwbouw wel gebruiken. Hoewel de meningen of dit gebouw zo fraai is en of het wel zo lekker staat, pal naast ’t Speelhuis, nogal uiteen lopen. De architecten-prietpraat over fraaie lijnen die zo mooi aansluiten bij de kubussen van Piet Blom zijn aan mij in ieder geval niet besteed. Ik zie vooral een blinde zijmuur en een ingebouwd Speelhuis.
Dat de oude bibliotheek uit haar jasje is gegroeid zal ook niemand ontkennen. Maar of de nieuwe bieb ook daadwerkelijk 2½ keer zo groot (4.200 m2) moet worden? Deze ‘specialist op het gebied van kennis en informatie’ krijgt in haar pand inwoning van het Regionaal Historisch Centrum (RHC) en de VVV. Maar dan nog blijven heel wat vierkante meters over die goed gevuld moeten worden. Zo komen in de nieuwbouw onder meer een horecavoorziening en een ruimte voor exposities en activiteiten.
Tegelijkertijd nemen de taken toe, wordt de jaarlijkse subsidie voortdurend minder, is van een ‘cultuurplein’ al lang geen sprake meer en dreigen filialen gesloten te worden. Gevolg: de bibliotheek probeert met kunst- en vliegwerk de tent vol te krijgen.
En dan moeten opeens vrijwilligers opdraven om daarvoor plannen te bedenken en als het even kan uit te voeren. Zo ongeveer tout(e) Helmond werd aangeschreven om ideeën te leveren. En die kwamen er ook. De horeca kan ook voor ’t Speelhuis gaan werken. Dat dankt me de koekoek: gooi het café van ’t Speelhuis eindelijk maar eens open. De ‘gehoorzaal’ is mooi als studio voor de stadsradio of – televisie. Zelfde antwoord: zorg eerst maar eens dat die organisaties goed draaien. Literair café en Dichterskring kunnen daar mooi onderdak vinden. Jammer voor de Velvet Lounge en wederom ’t Speelhuis dan.
Intussen heeft de bibliotheek bedroevend weinig leden en bezoekers (15.339 in 2006, recentere cijfers krijg ik niet gevonden). Dankzij de ontlezing en andere ontwikkelingen zal dat aantal niet hard stijgen ben ik bang. Ook al is ook hier weer sprake van de onvermijdelijke kwaliteitsimpuls, wat ze in werkelijkheid doen is zaken naar vrijwilligers schuiven. Een verschijnsel waar bezuinigende instellingen wel vaker last van hebben.
Over dat een parkeergarage te duur werd, zal ik niet vallen. Of het te laat is voor het ex-gemeentearchief, nu buitenpost van het RHC, zal moeten blijken. Ik ben benieuwd of die erin slagen hun eens actieve gebruikerskring terug te winnen. Of het gebouw architectonisch de ‘belangrijke normatieve uitstraling voor de andere gebouwen in het centrumplan’ heeft zal eveneens moeten blijken. Maar financieel en organisatorisch zitten er volgens mij een paar behoorlijk steken los.

                                                          Was getekend,