Vervolgens is het ronduit lachwekkend waarop je als burger inspraak mag hebben: op details van de uitvoering van het beleid. Niet op de totstandkoming of de vorming van beleid, maar slechts op de details van de uitvoering. Niet op welke onderwerpen bezuinigd moet worden is onderwerp van inspraak, nee, die keuze is al gemaakt door de wijze mannen en vrouwen. Maar je mag toch aannemen dat ze deze keuze gemaakt hebben met een doorkijk naar de uitvoering. Of de Helmonders nog even braaf binnen de uitgestippelde lijntjes willen kleuren, zoals een kleuter dat gevraagd wordt te doen! Je mag kiezen of je door de hond of de kat gebeten wordt, maar bloeden zul je. Hier wordt het democratisch principe van lokaal bestuur toch ernstig geweld aangedaan. Maar goed, dat is in Helmond meer usance dan uitzondering.

Elke vier jaar mogen we naar de stembus, om daarmee onze invloed uit te oefenen. Door de keuze voor een partij heb je een soort van invloed op de totstandkoming van beleid. Soort van. (Want met de onvrede in de stad en alle schandalen de laatste jaren is het niet te begrijpen dat een partij als het CDA als spil in het corrupte web in Helmond nog altijd mag meebesturen. Maar dat terzijde.) Vervolgens zit er een College van Wethouders dat aardig betaald wordt (ik dacht iets van 7000 euro bruto) om dit beleid uit te voeren en zitten er raadsleden om dit te aan- en bij te sturen en te controleren. Zo werkt het proces. In theorie

Door nu te schermen met een hippe term als beginspraak en het uitnodigen van bewoners om ‘in gesprek te gaan’ wordt valselijk, en ik vermoed ook bewust, de suggestie gewekt dat je als inwoner nog extra betrokken wordt bij het beleid. Pure onzin! Er worden een paar alternatieven die uit de amtelijke koker komen (tot zover het juiste proces) aan de inwoners voorgelegd. Het is verdikkeme juist de taak van het College om hieruit te kiezen! Daarvoor worden ze betaald, dat is hun job! Feitelijk zeggen de Wethouders: we hebben beleid gemaakt (er moet bezuinigd worden op Cultuur, op wijkhuizen, etc) maar we durven eigenlijk zelf niet te bepalen hoe we dat gaan doen. Dus schuif je de hete aardappel door naar de inwoners – onder het mom van inspraak – zodat je later kunt zeggen: ja hey, wij vinden het ook niet leuk, maar ja, het volk heeft gesproken.

Als je daadwerkelijk waarde hecht aan extra inspraak van je inwoners, ben dan een grote mevrouw of meneer en betrek de burgers aan het begin van het proces! Heb dan de ballen om een stadsenquete te houden voor elk majeur onderwerp. Wilt u een Ruit ja of nee? Wilt u een nieuw stadion voor Helmond Sport ja of nee? Wilt u een nieuw zwembad ja of nee? Wilt u bezuinigen op wijkhuizen, op wegenonderhoud of cultuur? Wilt u elke raadsvergadering live kunnen bekijken? Wilt u dat jaarlijks de vergoeding voor raadsleden met 2 a 3 procent wordt verhoogd? Wilt u hiervoor de OZB belasting verhogen ja of ja?

Eenieder snapt dat dit laatste niet werkt: plannen hangen met elkaar samen, financiën moeten degelijk geregeld worden, en er moet toch iets van een visie zijn waarop zaken aangepakt worden.
Je hebt dus grofweg twee opties.

• Ofwel je houdt je aan het spel zoals we dat al jaren spelen: bewoners stemmen elke vier jaar, en daarna ga je als Wethouder keihard aan de slag. Gewoon zoals het hoort.
• Ofwel je gaat de stad besturen via een soort van “zakenkabinet”: je zet mensen met inhoudelijke kennis – en niet de juiste politieke kennissen – in het College en per onderwerp zoek je een meerderheid in de Raad, en daarmee in de stad. Dat vraagt van partijen een continu overleg met de Helmonders en feitelijk houd je daarmee permanente verkiezingen. Daarmee bereik je daadwerkelijk beginspraak. We weten immers allemaal wanneer politici wèl hun oor openen voor inspraak en geluiden uit de samenleving.

Vanaf ‘n benkske:
Lucy d’Uylenspiegel