Enkele weken geleden was ik aanwezig op een avond waar geautomatiseerde hulpmiddelen voor de zorg werden gedemonstreerd. In het jargon wordt dit domotica ofwel huisautomatisering genoemd. Nu lijkt mij het begrip huisautomatisering wel veel omvattend. Je kunt je daar natuurlijk van alles bij voorstellen zoals het op afstand regelen van verwarming, verlichting en huisbeveiliging. Waarschijnlijk zal de lijst nog veel langer zijn en kun je ook op afstand je kopje koffie zetten.

Wat opvalt is dat deze projecten vaak ‘slimme projecten’ worden genoemd. (Zijn er dan ook ‘domme’ domotica projecten?) Omdat het onderwerp van de avond slimme ‘zorg’ betrof, was mijn nieuwsgierigheid extra gewekt. Wat zou men laten zien of mededelen over ‘geautomatiseerde zorg’, welk doel dient het en, belangrijkste van alles, hoe reageert de doelgroep ouderen op dit soort projecten? Als SP-raadslid met zorg in je pakket is dat belangrijk om te weten.
De doelgroep ouderen was die avond redelijk vertegenwoordigd. Niet dat het een uitverkochte zaal was, maar er zaten toch een 25-tal bezoekers te wachten op wat komen ging. Zo’n kleine 2 uur heb ik geluisterd naar wat het domotica verhaal van de zorg had moeten zijn, maar ik heb het niet gehoord. Aan het eind van de avond ben ik, en zover ik kon zien een meerderheid van de aanwezigen, vertrokken met meer vragen dan ik binnenkwam, want de antwoorden kwamen niet.

Hoewel mijn indruk niet representatief zal zijn voor een demonstratie van ‘zorg domotica’, heb ik voor mijzelf een voorlopige conclusie getrokken. Ik wil deze graag met u delen en als u ze voor verbetering vatbaar acht, lees ik graag uw reacties op deze column.
Ik lees vaak dat slimme zorgprojecten vooral bedacht worden als mogelijk antwoord op de stijgende kosten voor de zorg. Ze lijken van ouderen te verwachten dat ze langer zelfstandig blijven wonen en noemen dan domotica omdat die hierbij behulpzaam is én omdat zij tevens een bijdrage zou leveren aan het voorkomen van vereenzaming.
Om meer dan een reden deel ik bovenstaande niet. Belangrijkste reden is wat mij betreft dat domotica de zorg door mensen van vlees en bloed nooit kan vervangen, het is hoogstens aanvullend. Daarnaast, als domotica een antwoord moet zijn om de kosten van de zorg te drukken, mag dit mijn inziens nooit worden doorberekend naar de afnemer. Want dan wordt het een voorziening die alleen is weggelegd voor mensen met een dikke portemonnee.

Met alle berichtgevingen rondom domotica lijkt het een wedstrijd te worden: welke zorginstantie weet samen met een ICT-firma zo snel mogelijk domotica te leveren? De verplegers en de ouderen lijken hierbij nauwelijks betrokken te worden,…en da’s niet slim!

Nathalie van der Zanden
Raadslid