Ko: Stop de strijd tussen fysiek & sociaal!
Brand in het land! We verkeren in economisch moeilijke tijden en daar komt niet snel verandering in, dus roept u maarrr: waar o waar mag de bezuinigingshakbijl in? Cultuur, onderwijs, zorg, ontwikkelingssamenwerking.. Natuurrrlijk! Of niet?! Want waarom zien we eigenlijk verhoudingsgewijs meer bezuinigingsmaatregelen in de zachte dan de harde ‘stenen’ sector? Dat vraagstuk hing al een tijdje als een donkere wolk boven mijn hoofd. Een goed glas Chablis en een lichte filosofische overpeinzing later kwam ik tot de volgende conclusie.
Absolute stilte en tromgeroffel a.u.b. Iedereen klaar? Komt ie dan hè: investeringen in de zachte sector verdienen zich niet terug zoals bij woningen, kantoor-, winkel- en bedrijfspanden het geval is. Oh.. Beetje anticlimax zegt u?
Op zich logisch, want fysieke objecten zijn tastbaar en te reduceren tot een monetaire waarde. Het sociale daarentegen is grilliger en laat zich niet op die wijze vertalen. Demografische samenstelling en behoeftepatronen zijn veranderlijk en daardoor onvoorspelbaar. Maar zijn investeringen in sociaal-maatschappelijke relaties, waarden en processen daarmee ondergeschikt en minder waardevol?
Even een intermezzo:
Nieuwe bankjes voor de ingang van een verzorgingstehuis worden niet door ouderen gebruikt ondanks dat zij daar zelf om vroegen.
Twee maanden nadat een groot grasveld opnieuw is ingezaaid, is daarop diagonaal weer een paadje getrapt.
Na jaren staat de schuilhut voor hangjeugd dan eindelijk in de wijk, maar er is geen hond die er onder gaat staan.
En ondertussen kijken ze op het stadskantoor elkaar maar raar aan: “Ze hadden er toch om gevraagd?!”
Weer terug. Het fysieke is nodig om sociale relaties en processen te faciliteren en verder aan te jagen. Het sociale is daarbij historisch dominant en het fysieke dienstig. Maar toch is op de een of andere manier in deze relatie langzaamaan een vervreemding geslopen waarbij het fysieke dominant is geworden. (Hè wat?! Lijkt uw huwelijk wel zegt u?)
Als de gemeente sociale cohesie, het samenzijn, vestigingsklimaat of cultuur wil bevorderen dan is ze geneigd om te gaan bouwen. Dat er eerst gekeken moet worden naar bestaande en toekomstige sociale relaties, verwachtingen en behoeften die inwoners ten opzichte van het bouwsel hebben of gaan hebben, vergeet ze gemakshalve. Ouderen die slecht ter been zijn gaan niet zitten op te lage, metalen bankjes die geen rugleuning hebben. Voetgangers laten zich niet netjes om een grasveld leiden als de kortste weg diagonaal is. Een schuilhut die pas na jaren gerealiseerd wordt is nutteloos als de jongerengroep waarvoor die bedoeld was al lang uit elkaar is gevallen.
De institutionele logica van de gemeente staat soms te ver van de werkelijkheid van de Helmonder af. De relaties die hij/zij in de openbare ruimte met het fysieke aangaat, kunnen niet (mogen niet!) door de gemeente gestuurd worden. Alleen faciliteren mag (moet!).
Stop met het toepassen van fysieke oplossingen op sociale vraagstukken. Zeker! Het is lastig, want het is zo vloeibaar en veranderlijk, maar laat het sociaal-maatschappelijke weer ons uitgangspunt zijn en het dienstbare fysieke ondergeschikt.
Ja, ik denk aan de culturele hutspot, de gamehal, het nieuwe Helmond Sport-stadion, enzo. Het is vaak te klein, te oud waardoor de zaken op de huidige lokatie niet meer zouden lopen. Maar ergens anders groter en nieuwer is beter en dan zal het wel goed komen.. Of toch niet?!
Laten we nu eindelijk eens aandachtig kijken naar de werkelijke behoeften van mensen en de sociale relaties en verwachtingen die zij hebben of wensen, dat is immers wat écht waardevol is..
“On ne voit bien qu’avec le cœur. L’essentiel est invisible pour les yeux”, aldus sprak de kleine prins.
Ling Ko
Fractievoorzitter
2 reacties:
Zonder chablis en zonder filosofische overpeinzing:
Je stipt een aantal zaken terecht aan maar haalt een aantal zaken door elkaar.
Allereerst: De IL van overheden is ook in het NPG-paradigma zoals het al zeventig jaar is. Zoals je zelf terecht stelt: “Voetgangers laten zich niet netjes om een grasveld leiden als de kortste weg diagonaal is”. Dat betekent concreet (mede gelet op de bezuinigingen) dat de overheid los moet laten. Dat klinkt makkelijk maar dat is het niet. Zowel de harde als de zachte sector moeten daaraan ten prooi vallen. Dat gebeurt ook al in de harde sector: het Helmond Sport-stadion wordt niet door de gemeente maar door private partijen gebouwd. Dat je dat soort voorbeelden benoemt, zou ik dan ook als drogreden willen bestempelen. Het is niet juist.
Het is daarnaast (veel belangrijker) een illusie dat overheden sociaal kapitaal e.d. kunnen organiseren. Denk aan alle nutteloze investeringen die afgelopen decennia. Daar kan ik wel een lijst mee vullen. Dat het lastig te meten is wat de effecten van ‘zachte sector beleid’ zijn, komt omdat we het dan hebben over outcomes i.p.v. output.
De komende jaren zal een nieuw bestuurlijk paradigma zijn intrede doen. Een paradigma dat ik graag ‘recovered private governance’ noem. Geef burgers de ruimte! Dat betekent ook (of vooral) dat gemeentelijke organisatie en gemeenteraad een stapje terug moeten doen. Misschien wel twee.
Ik zou zeggen: grossier niet in wolligheid en citaten van Antoine de Saint Exupéry, maar probeer een concrete vertaalslag te maken naar de Helmondse werkelijkheid. Op deze stukjes (en op mijn reactie) zit de gemiddelde Helmonder c.q. Webloglezer niet te wachten!
Bonne chance.
Beste Ko, beste No,
Met dank voor jullie inspanning om ons, plebs en klotjesvolk, mee te nemen in de vaart der volkeren. Ik stik de moord van de paradigma’s en ik heb zeker last van recovered private governance, maar ik kan de zorgpremie gewoon niet meer opbrengen.
En No je hebt ongelijk, ik zat hier echt op te wachten. Ik voel me zo gesterkt!