Toespraak van burgemeester Elly Blanksma zojuist bij Dodenherdenking

Een paar maanden geleden
op 13 december 2014,
deed Youri van der Vrande
een 17-jarige jongen uit Helmond,
‘de vondst van zijn leven’.

In het buitengebied van Helmond
vond hij 6 kisten vol met granaten.
Munitie van de geallieerden
uit de Tweede Wereldoorlog.
Een tastbare herinnering,
hier in Helmond,
aan die verschrikkelijke oorlog.

Zeventig jaar geleden eindigde de Duitse overheersing.

Vandaag, vier mei

Hier bij de St. Josef Gedachtenis Kapel
Ons monument voor onze Helmondse oorlogsslachtoffers
Denken wij aan hen die overleden zijn
Eren wij aan onze helden die gestreden hebben in oorlogen
Gevochten voor vrijheid.
121 namen staan in deze Kapel opgetekend

Betsy van Bommel, 25 jaar, 1ste Haagstraat 1, gedood door een granaatsplinter in het hoofd.

Walter de Graaf, 15 jaar, Bakelsedijk 68. Thuis bij het voeren van zijn hond dodelijk in het hoofd getroffen.

Jan Jussen, 60 jaar, Kanaaldijk 59, dodelijk getroffen door een granaatscherf.

Zomaar drie namen,
Alle drie een relatie met de ´munitie van de geallieerde`
Kogels, granaten.
Youri van der Vrande vond een kist granaten.
Een kist met zoveel bloed
Een gruwelijke herinnering

Velen van ons
zijn geboren na de oorlog.
Generaties die de oorlog niet hebben meegemaakt.
Maar wel de verhalen en de herinneringen van hun ouders meekregen.
De angst, de verdrukking, de wonden, het verdriet.

Ik noem u nog een Helmonds slachtoffer,
Johannatje van den Broek, 4 jaar, Nieuwstraat 22, overleden in 1944
Omgekomen bij de bevrijding, overreden door een pantserwagen

Ik kreeg onlangs een brief van een van de kinderen van van den Broek.
Een zus van het overleden zusje Johannatje
De ouders van den Broek hebben dit verlies nooit kunnen verwerken
Een getraumatiseerde moeder, een gebroken vader
Het overgebleven gezin heeft er onder geleden
Fysiek de oorlog niet meegemaakt maar alle ellende en consequentie tot de dag van vandaag gevoeld.
Moeder was het symbool van verdriet.
Oorlog was een onderdeel van de opvoeding geworden.
Een tweede generatie oorlogsslachtoffer.
Niet gedood maar wel getekend.
Zo dicht bij ons,
Mevrouw van den Broek, de briefschrijfster
Ieder jaar hier aanwezig, heeft haar eigen herinnering.

Het is goed dat we de verhalen over de oorlog vertellen, dat we luisteren naar elkaar
We geven ze door van generatie op generatie
Zodat we nooit vergeten hoe het ooit was.
Dat zijn we verplicht aan de mensen
die het verschrikkelijke geweld,
de onderdrukking
en de vervolging
zelf hebben meegemaakt.

Wij zijn vrij.
Al 70 jaar.
Wij hebben een geheugen.
Wij blijven herdenken.
Daarom staan we hier.
Denkend aan al die mensen
die voor onze vrijheid
hebben gevochten.
Zij namen onze angst weg.
Zij gaven onze vrijheid terug.

Samen hebben we de opdracht om te blijven waken over deze vrijheid.
Als Burgemeester van Helmond mag ik u daarin voorgaan.
Mijn keten, deze keten is het symbool van verbondenheid
Met het wapen van Helmond erin verwerkt
Op een rood schild, een Helm
Voor de naam Helmond
Met daar bovenop drie eikentakjes
Voor het symbool kracht
en op een van die eikentakjes een vogeltje
als ultieme uiting van vrijheid
Onze opdracht is helder

De granaten die Youri van der Vrande in Helmond vond
Symbool van angst, verdrukking en geweld
Er is een hoge prijs betaald voor onze vrijheid
Dit mogen we niet vergeten

Vertel, luister en geef door

Want wie geen oog heeft voor het verleden,
is blind voor de toekomst.

Ik vraag u om, na het spelen van de Last Post, twee minuten stilte in acht te nemen.