9reacties

Annie (15) trapte door: 300 km in 24 uur

Je bent jong, komt uit Brouwhuis en bent gewend om te fietsen. Voor de recreatieve fietser bood de nog altijd bestaande Helmondse Ren- en Toeristenclub Buitenlust (mooie naam, toerrijders heetten toen nog toeristen) eind jaren dertig een uitgelezen mogelijkheid om een sportieve prestatie neer te zetten: een 24-uurstocht. De eerste tocht vond plaats in het derde weekend van juni in 1937. Met ruim tweehonderd deelnemers was het meteen een groot succes. Het fietsende legioen maakte eerst een rondje Helmond-Den Bosch via Eindhoven om vervolgens bij Grave de Maas over te fietsen om in Nijmegen te rusten en een eredienst bij te wonen. De terugreis leidde via Venlo en Roermond. Bij de intocht zondagsmiddags stonden duizenden langs de kant. Onder hen Annie Vogels, die toevallig in de stad moest zijn om bij grossier Van Stekelenburg boodschappen op te halen. Het sprak haar zo aan dat ze zich voornam om de volgende keer erbij te zijn en mee te fietsen.

Café Bruheze
Annie was de vierde van de acht kinderen in het gezin van Geert Vogels en Anna Hoymakers. Vader en moeder beheerden een café annex bakkerij en kruidenierswinkel die vanaf 1929 zowat tegenover de toen nieuw opgerichte dorpskerk lag. Het multifunctionele bedrijf had een centrale functie al was het maar omdat hier lange tijd de enige openbare telefoongelegenheid in Brouwhuis was. De zaak of beter gezegd zaken droegen de naam van vader Vogels maar in de praktijk waren de vrouwen de drijvende kracht. Mochten de jongens na de lagere school doorleren, de meisjes bleven thuis om mee te helpen in de winkel en bij de bakkerij. Dochter Annie, geboren 4 oktober 1922, was gewend om met de fiets boodschappenboekskes op te halen en bestellingen en brood rond te brengen, tot in Helmond toe. De tweewieler was hét vervoermiddel, ook voor grotere afstanden. Annie bracht haar jongere zus Truus achterop de fiets weg naar oma in Belfeld (zo’n 90 km heen en weer) om weer op tijd die middag thuis te zijn.

Toertocht twee
Op 2 juli 1938 vertrokken een 500 deelnemers in een file van 3 km voor de tweede editie. Dit maal leidde de tocht naar Utrecht, via Tilburg en Breda. Onder de fietsers: Annie op haar Burgers’rijwiel, een gewone fiets met handremmen van De Haas uit Helmond. Meisjes kregen in de regel toen geen zakgeld dus voor het inschrijfgeld had Annie een sponsor nodig. Blijkbaar zagen ze het thuis toch wel zitten, ze kreeg van moeder ook nog vijf gulden voor onderweg mee. Maar verder was het toch wat stiekem: Annie durfde niet eens haar fiets te laten controleren om bijvoorbeeld de banden te laten nakijken. Verdere voorbereiding was er niet en ook geen speciaal sportkostuum. Annie fietste, in het gezelschap van een oudere heer die zich over haar meende te moeten ontfermen, voorop in rok en geruite bloes en een petje (model ‘boot’) van dezelfde geruite stof. Boterhammen voor onderweg? Annie weet zich die niet meer te herinneren. Wel dat ze een banaan kregen van de reclamewagen die meereed en in Breda een Kwattareep (zie deze pagina uit ’t programmaboekje). En dat de veerpont een dubbeltje kostte en dat de entree van het dierenpark te Rhenen twintig cent was. Mee na aankomst ging Annie door (uiteraard op dezelfde fiets) naar huis. Daar zaten ze niet echt op haar te wachten: geen bloemenhulde of zo. Moeder was toch wel ‘gruts’, ze had de nacht niet geslapen. Zodoende miste Annie wel de bioscoopvoorstelling van de rit die direct na afloop vertoond werd in café Atgier op de Markt. Helaas is deze rolprent nergens nog bewaard, wel wist men haar later te vertellen dat zij erop voorkomt.

De laatste tocht
In juli 1939 vond de derde editie plaats, die vanwege slecht weer enkele weken was uitgesteld. Maar ook bij de herstart was het regen en bliksem, waarna het toch opklaarde. Dit keer ging de tocht naar Limburg, waar Annie door het juiste midden te houden in de heuvels bij Valkenburg toch overeind bleef, ondanks dat ze geen goei remmen had. Nu reden haar broer Sjaak en een vriend mee, maar die zag Annie pas terug na aankomst. En daarna was het meteen naar huis, kletsnat van de regen, om ‘s avonds toch weer naar Helmond kermis te kunnen gaan, naar de Sjimmie. 77 jaar later verklaart Annie over haar deelname: ‘Ik ging alleen mee om te fietsen’. Ze heeft nooit overwogen om lid te worden van Buitenlust, wel bleef ze sportief actief en werd lid van de hockeyclub Deurne. De herinneringen zijn er deels nog (de medailles niet meer), de programmaboekjes zijn elders bewaard, nu nog die film….

Stadshistoricus Giel van Hooff
Met dank aan Nicole van den Broek en haar oma.