Wat vergeten; heel goed gedaan Martijn!

Het komt allemaal geforceerd over.

Hoe kun je als gemeente nu excuses maken voor het gedrag van voormalige ondernemers of burgers? Jij gaat als overheid niet over de besluiten die deze mensen hebben gemaakt, zelfs niet in de 19e eeuw of eerder.

Heel goed Martijn.

Excuses maken zou, zolang het niets met geld te maken heeft, kunnen, en daar moet men het maar mee doen.
Excuses mits bewezen is dat betreffende persoon/stad echt iets verweten kan worden is een klein gebaar wat veel tevredenheid kan creëren.
Het is immers 150 jaar geleden, dus als het om geld gaat, nee!

Laten we eens een parallel trekken met iemand wiens opa in het verleden een ander heeft opgelicht en daarmee rijk is geworden. Juridisch gezien is zo’n misdaad al lang verjaard. Maar moreel gezien voelt het niet goed dat het familiefortuin op een wijze is verkregen die niet door de beugel kon.

In het geval van het slavernijverleden geldt iets soortgelijks. Het is ondertussen wel duidelijk dat Helmond als stad/rechtspersoon indirect voordeel heeft gehad van de slavernij. Bovendien was de stad onderdeel van het bestuur en daarmee onderdeel van het systeem dat die slavernij mogelijk maakte.

Ik denk dat er niemand is die de mening heeft dat wat toen gebeurd is allemaal prima was. Je kunt als Helmond dus prima je excuses aanbieden en duidelijk laten merken dat je betreurt wat toen gebeurd is. Daar zitten dan verder juridisch gezien geen enkele consequenties aan. Het is immers al lang verjaard en de gemeente was geen dader.

Maar moreel gezien is het een dure plicht om afstand te nemen van wat toen normaal gevonden werd. Daar is met wat nu bekend is ook geen diepgravend onderzoek meer voor nodig.

Wel hulde aan de heemkundekring dat zij ook dit verleden in kaart brengen en goed van onze Burgemeester dat ze het proces van waarheidsvinding toch helemaal wil doorlopen samen met deze vrijwilligers. Dat geeft toch extra waarde aan die excuses zodra ze komen. En dat ze gaan komen lijkt me onvermijdelijk.

@Michiel

Sorry dat wij iemand een bouwvergunning hebben verleend die zijn geld heeft verdient met slavernij. Sorry dat die persoon destijds op het stadsbestuur heeft gestemd.

We kunnen ook doordraven. Prima dat de rol onderzocht wordt. Maar de conclusie kan ook zijn dat de stad geen blaam treft.

Kijk dit is Martijn Rieter zoals we hem kennen! Scherp, to the point en Helder.

Goeie column ga zo door!

@Michiel van Geel op dinsdag 11 juli 2023 om 17:53:
Je geeft aan: ”Het is ondertussen wel duidelijk dat Helmond als stad/rechtspersoon indirect voordeel heeft gehad van de slavernij.”

Een nogal voorbarige uitspraak. Waar baseer je deze stellingname op?

@Martijn Rieter op woensdag 12 juli 2023 om 15:40:

Er is niet veel voor nodig om indirect voordeel te hebben. Wat bekend is over de familie Bots is wat dat betreft al genoeg om de conclusie te trekken dat de slavernij ook tot in Helmond invloed heeft gehad. Of er bewust steun is verleend of niet maakt voor een overheid niet uit. Ook niet of het in die tijd normaal werd gevonden. We constateren slechts dat er destijds dingen zijn gebeurd die we heden ten dage nooit meer goed zouden keuren en betreuren dat de geschiedenis is zoals deze is.

Trek de vergelijking met de Holocaust. Het duurt niet lang meer voor er niemand meer in leven is die dat bewust heeft meegemaakt. Dat maakt het gebeuren zelf niet minder verwerpelijk en het trauma onder de nabestaanden niet minder groot. Het is niet aan ons om te bepalen of dat trauma al verwerkt is en de wonden geheeld.

Hoe klein of groot de invloed op Helmond ook geweest is, de slavernij is een zwarte bladzijde in onze vaderlandse geschiedenis. Vandaar dat het passend is om alleen al voor het destijds accepteren van slavernij als een normaal onderdeel van het leven excuses aan te bieden. Dus ja, die excuses zullen sowieso wel komen en wat mij betreft is dat een goede zaak.

@Gerard Luijten op dinsdag 11 juli 2023 om 09:16:

Moeten nadenken of ze het plaatsen over de ‘groentewinkel’.

@sanderlam ik heb dit onderzoek er naast gehouden:
https://www.ioresearch.nl/actueel/nederlanders-verdeeld-over-excuses-voor-slavernijverleden/

Maar wanneer u bedoelt of dat ik nabestaanden ken uit het Helmondse slavernijverleden dan moet ik het antwoord schuldig blijven.

Wil Helmond mee met de Randstadhysterie?
De hippe excusescultuur ? Wat hebben de huidige Helmonders daar nog schuld aan ? Ga iets nuttigs bedenken 🤨

Belachelijk gezever, excuses aan gaan bieden over iets dat 150 jaar (of langer) geleden is…….. Weet je wat, ga ff uitgebreid onderzoeken wie het kanaal gegraven hebben een paar honderd jaar geleden en ga die nabestaanden dan ook maar excuses aanbieden…… want ook daardoor is Helmond kunnen groeien en ook die mensen werden volgens mij uitgebuit !!!!
Laten we ons lekker houden bij de huidige tijd en nog wat extra spenderen aan ons nieuwe zwembad of het ‘Huis voor de stad’ ….?.. 😉

Ik heb nooit slaven gehad en.jij hebt nooit katoen geplukt. Kunnen we nou weer normaal doen?

@Sander Lam op donderdag 13 juli 2023 om 11:27:

Graag je bron m.b.t. “Het enige wat ik ervan begrijp is dat het slavernijverleden voor veel Helmonders meer is dan alleen maar een zwarte bladzijde in de geschiedenis.” Wat zijn “veel Helmonders”?
Ik ken ook heel veel Helmonders en ik heb hierover nog nooit iemand gehoord.

Daarnaast is het wat Henry zegt over degenen die het kanaal met de hand hebben gegraven. Het is spijkers op laag water zoeken voor een groep die enkel en alleen uit is op geld.

@Martijn Rieter op donderdag 13 juli 2023 om 12:55:

Het gaat mij erom dat je dit eruit pikt, terwijl ik het daarna heb verduidelijkt/gerectificeerd.
Zie de beelden van vorige week donderdag vanaf 3:03:30.
Link: https://helmond.raadsinformatie.nl/vergadering/1038563

Wie had dit ooit kunnen bedenken dat er excuses gemaakt worden voor iets waar geen levende ziel schuld aan heeft,het zijn slappe bestuurders en politici die ,gedreven door de wokecultuur, hierbij voorbij gaan aan generaties Nederlanders die uitgebuit zijn en eeuwenlang werkten en leefden onder zéér beroerde omstandigheden.
Goed stuk Martijn

@Sander Lam op donderdag 13 juli 2023 om 16:30:

Dat is precies waar het om gaat. Het sijpelt nog steeds door in onze samenleving. Het is geen kwestie van schuld maar de excuses zijn een eerste stap naar erkenning, bewustwording en het bespreekbaar maken. Het gaat over de nog steeds gaande strijd voor gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en de strijd tegen racisme.

Het is veel genuanceerder en wordt hier helaas wat kort door de bocht gebracht. En inderdaad het heeft in Helmond niets met geld te maken.

@Jochem van den Bogaard op donderdag 13 juli 2023 om 16:36:

Hee Jochem,

Je stelt dat ik je woorden verdraai. Als je later iets ”rectificeert” wil dat niet zeggen dat jouw eerdere bewoordingen niet gezegd zijn. Met andere woorden: Ik heb je woorden hier niet verdraaid, integendeel!

Daarnaast is wat je later zegt niet eens een rectificatie. Je geeft namelijk aan dat we niet iets moeten concluderen zonder dat er onderzoek naar gedaan is, om vervolgens wederom die manke conclusie te herhalen. Je sluit namelijk af met: ”Er is al gedegen onderzoek gedaan dus er is al veel bekend. Dus daaruit blijkt dat we als Helmond zijnde een rol hebben gespeeld”.

Als je spijt hebt van een bepaald standpunt of uitspraak, zeg dat dan en kom met een heldere rectificatie. Maar ga niet zeggen dat ik je woorden verdraai terwijl dat aantoonbaar niet zo is.

Inderdaad, Martijn Rieter, het is verbijsterende zielenpoterij. Helmond wil een modieus woordje mee kwekken. Ik had nog eerder verwacht dat de gemeente excuses zou overwegen voor de lokale kinderarbeid in de negentiende eeuw dan voor de overzeese slavernij. Het is uiteraard goed dat deze kwestie nader wordt onderzocht, maar zoveel is al duidelijk dat de stad als zodanig weinig met slavernij van doen heeft gehad en dus geen speciale verwijten treft. Je zou kunnen zeggen dat Helmond alleen de nawerking ervan heeft ondervonden, en wel door de komst van ettelijke Surinaamse en Antilliaanse nazaten van slavernijslachtoffers. Maar of zij naast de landelijke ook nog gemeentelijke excuses zouden moeten krijgen…? Zo slecht als de vroegere fabriekskinderen hebben zij het nooit gehad.

@Sander Lam op donderdag 13 juli 2023 om 16:30
@Lonneke Maráczi op vrijdag 14 juli 2023 om 01:43

U zegt, hoopt of verwacht dat het in Helmond niets met geld te maken heeft. Maar de zorgen van diverse personen op dit forum zijn niet ongegrond.

Al jaren lang worden er namelijk ‘berekeningen’ gemaakt over de omvang van de financiële schade, die de nakomelingen van de slaven kunnen claimen bij de Nederlandse overheid. De voorzitter van de Nationale Reparatie Commissie Suriname (NRCS), Armand Zunder, lijkt van dit soort sommen zelfs zijn levenswerk te hebben gemaakt.

Schrik niet: alleen al voor de slavernij in Suriname heeft Zunder de vergoeding berekend op 379 miljard euro!

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/surinamers-hebben-nog-379-miljard-euro-te-goed~b87ea961/

@Freddy op vrijdag 14 juli 2023 om 14:52:

Wat jij schrijft is een reden te meer om een serieuze discussie aan te gaan. Als het de NRCS alleen maar om het geld te doen is, moet in een serieuze discussie aan te tonen zijn dat de ‘berekeningen’ niet goed onderbouwd zijn. En als de berekeningen wel degelijk goed onderbouwd zijn, is het onfatsoenlijk om alleen maar om het geld een serieuze discussie te ontlopen.

Maar in het weinige dat ik over het onderwerp gehoord en gelezen heb klinkt vooral door dat tweehonderd jaar slavernij “in de genen” is gaan zitten van de getroffen families, en dat de pijn nog altijd van generatie op generatie wordt doorgegeven. Heel eerlijk gezegd kan ik mij daar weinig bij voorstellen, maar dat wil nog niet zeggen dat het niet waar is. Misschien is in mijn familie juist een soort blindheid voor deze pijn “in de genen” gaan zitten.

Het is een alarmerend signaal dat te lang is genegeerd. Misschien dat de NRCS om die reden de materiële kant van het verhaal is gaan doorrekenen, uit frustratie over het gebrek aan aandacht voor de immateriële kant, maar het gaat er bij mij niet in dat geld de belangrijkste drijfveer is van de voorstanders van excuses.

@Freddy op vrijdag 14 juli 2023 om 14:52:

Zorgen uiten is prima, maar van een financiële vergoeding is in deze motie geen sprake. Mocht dat wel ter sprake komen dan lijkt me dat ook een besluit van de gemeenteraad, maar zie daar zeker geen meerderheid voor zijn in onze gemeenteraad.

Waarom excuses maken voor een slavernijverleden, terwijl slavernij nog steeds bestaat. Daarbij is het verleden niet meer te veranderen en de periodes waar nu over gesproken wordt, is door niemand van ons meegemaakt. We kunnen dus helemaal niet oordelen over wat er toen gebeurde, waarom en hoe. Dat het een toevoeging kan zijn in de verhalen over Helmond, geldt voor alles wat in het verleden ooit gebeurt is. Maar het belangrijkste is wel, dat stel Helmond zou iets met slavernij te maken gehad hebben, schadevergoedingen uitgesloten moeten zijn.

Historicus Jef de Jager stipte zeer terecht aan dat de Helmondse bevolking (met gedwongen kinderarbeid) in de 19e eeuw ook als slaven werd uitgebuit. Uit boeken en verhalen begreep ik dat zij destijds onder erbarmelijke omstandigheden in de vreselijk ongezonde fabrieken moesten werken.
Kinderarbeid was tot afschaffing hiervan in 1874 ( kinderwetje Van Houten) vanwege de armoede doodnormaal. Daarnaast woonde men in krotten en zat men bovendien onder het juk van de almachtige RK kerk. Al met al samen ook pure slavernij.
Het is wrang te lezen dat de fractievoorzitter van Helmondse SP niet beseft dat het uiteindelijk wel degelijk draait om herstelbetalingen. Daarom was de Nederlandse politiek altijd huiverig tot aanbieden van excuses. Zie de website van de landelijke SP waar onze voormalige plaatsgenoot en ex-Kamerlid Harry van Bommel dit feit in 2013 heeft vastgelegd……..
De discussie in Nederland is mede aangewakkerd door Ghanezen die zich in huidige tijd in Nederland hebben gevestigd. Zij reppen nooit over het feit dat de slaven destijds als handelswaar vanuit het verre en ondoorgrondelijke binnenland van Ghana werden aangevoerd door de Ashanti’s uit hun eigen land. De overigens verderfelijke Nederlanders die de slaven van hen kochten verbleven aan de Ghanese kust. Zij hadden in die tijd absoluut geen toegang tot het binnenland.
Persoonlijk heb ik lang en met veel plezier in de voormalige Goudkust gewoond en gewerkt. Ondanks het feit dat iedereen de oude slavenforten kenden werd er niet of nauwelijks over de slavernij gesproken. Men wist dat ook hun eigen landgenoten een kwalijke rol hierbij hadden gespeeld door landgenoten onder dwang als handelswaar vanuit het binnenland naar de kust te lopen en hen daar te verkopen. In het moderne Ghana van de 21e eeuw was men jaloers op de welstand van de nazaten van de oorspronkelijke slaven die het land van hun voorouders bezochten. Dat botste. Ondanks dat ook ik het slavernijverleden ten strengste veroordeel vraag ik mij af waarom dan zoveel Ghanezen zich in Nederland bij de nazaten van de slavenhandelaars van de VOC vestigden?

Laat de Helmondse gemeenteraad zich bezig houden met zaken als armoede, het oplossen van woningtekort etc. en dit soort zaken aan de landelijke politiek overlaten.

@Martijn Rieter op zaterdag 15 juli 2023 om 13:56:

Blijkbaar bedoel je het dus niet zo, maar zo komt je column toch echt op mij over. Je werkt stap voor stap toe naar de slotwoorden

“Het is voor ons belangrijker dat er bewustwording ontstaat. We dienen onze geschiedenis te kennen en dit op een gepaste wijze een plekje te geven. In plaats van excuses zou het in onze ogen bijvoorbeeld veel gepaster zijn dat we lokaal een jaarlijkse Keti Koti herdenking zouden organiseren.”

Hierin lees ik dat je wel stil wilt staan bij de gebeurtenissen in het verleden maar niet bij de doorwerking ervan in het heden, terwijl dat laatste nu juist is waar het de voorstanders van excuses (voor zover ik ze begrijp; nogmaals, ik vind het ingewikkelde materie) om gaat.

Dus ook al bedoel je het niet zo, feitelijk pleit je ervoor om het maar niet over de kern van de zaak te hebben.