Van der Kant: Geletterdheid maakt ’t verschil
Onlangs vroeg bibliotheek Helmond-Peel aandacht voor de Week van Lezen & Schrijven. Een goede zaak. In Nederland zijn er zo’n 2,5 miljoen volwassenen die grote moeite hebben met lezen en schrijven. En in Helmond? Vergeleken met andere steden zijn er in onze stad bovengemiddeld veel inwoners laaggeletterd: zo’n 13.000. Dat is een probleem.
Want laaggeletterdheid creëert afstand en daardoor belemmeringen. Bijvoorbeeld als het gaat om grip te krijgen op geldzaken. Zo hebben lang niet alle Helmonders (die daarvoor in aanmerking kwamen) de energietoeslag aangevraagd. Pijnlijk, maar waar: laaggeletterdheid en armoede gaan vaak hand in hand. Juist degenen die regelingen het hardst nodig hebben, maken er het minst vaak gebruik van.
Daarnaast vinden mensen met laaggeletterdheid minder snel een baan en nemen ze minder snel initiatief om een opleiding of cursus te volgen. Dat remt persoonlijk welzijn en economische welvaart. Helmond maakt deel uit van de Brainportregio, die zich kenmerkt door innovatie en kennisontwikkeling. Juist in zo’n krachtig samenwerkingsverband is het zaak om laaggeletterdheid te bestrijden. En om gebruik te maken van de talenten van (óók laaggeletterde) inwoners.
Mensen die moeite hebben met lezen en schrijven zijn bovendien eerder vatbaar voor mis- en desinformatie. Nepnieuws wakkert wantrouwen aan en staat participatie in de weg. Onze gemeente zet stevig in op verbetering van participatie. Maar: participatie kan alleen slagen als inwoners informatie op waarde kunnen schatten en zich op basis daarvan een mening kunnen vormen.
Redenen genoeg dus om de schouders onder het signaleren én voorkomen van laaggeletterdheid te zetten. Dat traject is in onze stad al in gang gezet. Zo is er het Stadsplan Basisvaardigheden. Daarin staat dat in 2050 het probleem van laaggeletterdheid moet zijn opgelost. En dat in 2030 tenminste 90 procent van de Helmonders over de basisvaardigheden beschikt om volwaardig in de maatschappij mee te kunnen doen. Het gaat verder dan alleen lezen en schrijven. In het Stadsplan Basisvaardigheden is bijvoorbeeld ook aandacht voor digitale en gezondheidsvaardigheden.
Er is goed nagedacht over afstemming tussen (voorschoolse) kinderopvang, onderwijs, bibliotheek, LEVgroep, gemeente en andere partijen. We zijn er echter nog niet. De noodzaak om teksten goed (genoeg) te begrijpen en je met behulp van taal te kunnen redden in deze dynamische informatiemaatschappij wordt alleen maar groter.
Geletterdheid maakt het verschil. Of het nu gaat om armoedebestrijding, participatie of gezondheid. CDA Helmond zal zich daarom in blijven zetten om deze cruciale vaardigheid de aandacht te geven die het verdient.
John van der Kant
Raadslid CDA
11 reacties:
Wat het oog niet ziet, deert ook het hart niet.
Terecht om aandacht te vragen voor laaggeletterdheid. Ik mis alleen een schets hoe dit zou moeten worden aangepakt.
Dat in het Stadsplan Basisvaardigheden staat in welk tempo het probleem van laaggeletterdheid moet zijn opgelost, is nog geen garantie dat dat ook gaat lukken. Welke concrete stappen stelt CDA Helmond voor?
Een verlate reactie, Sander. Maar: het klopt wat je schetst. Dat in het plan een tijdpad is opgenomen, is geen garantie voor succes in de praktijk. De uitvoering van het Stadsplan staat of valt bij monitoring, evaluatie en structurele aandacht, bijvoorbeeld in de vorm van vragen stellen of checks op basis van rapportages. Om die reden kijken, denken en praten wij graag – structureel – mee over dit belangrijke onderwerp.
@John van der Kant op zondag 6 november 2022 om 16:50:
Bedankt voor je reactie. Ik ben het met je eens dat monitoring, evaluatie en structurele aandacht essentieel zijn, maar er zullen toch ook concrete initiatieven moeten zijn waarvan je dan de effecten gaat monitoren etc.
Ik denk dat er ieder geval initiatieven nodig zijn om -1- in beeld te krijgen wie die laaggeletterden zijn en -2- deze mensen op weg te helpen om alsnog hun lees- en schrijfvaardigheid te vergroten.
Met wat zoeken op het internet kwam ik terecht bij de Stichting Lezen en Schrijven. Ze hebben onder meer een Taalzoeker waarmee je taalcursussen bij jou in de buurt kunt vinden.
https://www.lezenenschrijven.nl/ik-wil-leren
Hoort, zegt het voort. Ik heb niet de illusie dat ik langs deze weg veel laaggeletterden rechtstreeks bereik, maar misschien zijn er Weblog-lezers die van iemand in hun omgeving weten of vermoeden dat die zo’n cursus wel kan gebruiken.
Ik denk dat we ook eerlijk moeten zijn. Laaggeletterdheid/analfabetisme wordt ook elke dag weer geïmporteerd in onze samenleving door migranten die niet kunnen lezen en schrijven hier een plaats te geven. Tuurlijk zullen er ook autochtonen zijn die om welke reden dan ook laaggeletterd zijn, maar ik durf er een lief ding om te verwedden dat het grootste deel van de problematiek bij migranten ligt, die geen Nederlandse beheersen en omdat ze hun eigen taal al niet echt beheersen (behalve spreken), te weinig achtergrond hebben om ónze taal te leren en op die manier mee te komen in de samenleving. In feite importeren we dit probleem dus.
@Pejeka op woensdag 9 november 2022 om 21:05:
In bijna elke vacature wordt als opleidingsniveau doorgaans de eis gesteld MBO- werk- en denkniveau.
En vrijwel iedereen vindt een baan.
Dat strookt dan toch niet met laaggeletterdheid/analfabetisme?
@Pejeka
Misschien eens verdiepen in de achterliggende cijfers, dan zul je je beeld toch moeten bijstellen.
https://www.lezenenschrijven.nl/sites/default/files/2020-08/Factsheet%20Laaggeletterdheid%20in%20Nederland.pdf
@Roland
Die link geeft alleen het aantal laaggeletterden in Nederland, niet verdeeld naar achtergrond of afkomst. Het is een bekend feit dat vele migranten weinig opleiding hebben (en daardoor functioneel ongeletterd) of zelfs analfabeet zijn. Dit staat hun deelname aan maatschappij en arbeidsproces in de weg, en dus hun integratie, met alle consequenties van dien.
@Pejaka
Ik lees toch heel duidelijk een kopje “herkomst”.
@ Roland
Dat kopje zie ik ook. Maar dat zegt niets, want het kopje “allochtoon” gaat alleen over de eerste generatie. Dus onder het kopje “autochtoon” vallen ook migranten die geen 1e generatie zijn.
Goed dat er op dit platform aandacht voor wordt gevraagd!
Immers, de taalfouten in sommige reacties zijn geregeld niet te tellen. 😉