↑ Na een brand liet de eigenaar van dé interieurzaak van Helmond een deel van zijn zaak herbouwen. In 1910 opende hij een apart ‘magazijn van oude en nieuwe kunst’ aan de ingang van de Ameidestraat onder de naam Oudt Peelandt met een voorgevel naar ontwerp van De Vries.

Maar oké, het boek ligt vanaf 7 juli bij De Ganzenveer, volop kans voor een nadere kennismaking in bredere kring. U kunt nu een deel van zijn werk in het boek zelf zien en erover lezen. Maar natuurlijk ook daarnaast de nog overgebleven bouwwerken in ogenschouw nemen. Uiteraard staan de monumenten er nog, hoewel lang niet alle toegankelijk of gemakkelijk benaderbaar zijn. Veel is verder gesloopt, andere creaties zijn dusdanig verbouwd dat ze de bouwmeester weinig recht meer doen.

Carrière
Iemands levensloop voorspellen is onmogelijk maar het lijkt wel zeker dat niemand de bijzondere carrière kon voorzien van deze van huis uit eenvoudige Zummerense jongen met een Helmondse vader. Lambert ziet in 1875 als nakomertje het levenslicht in een relatief onbemiddeld landbouwersgezin. Helemaal boer zijn ze vanuit huis niet, vader Cornelis is ook actief als veearts wat voor extra inkomsten zorgt.
Na zijn dood, in 1884, gaan de meeste oudere broers en zussen het huis uit, mede om een vak te leren. Zoals broer Karel die na een paar jaar uit Helmond terugkeert als volleerd klompenmaker en in Lambert – net klaar met de lagere school – een goeie hulp heeft. Tenminste, dat mogen we aannemen: uit familieverhalen komt het beeld naar voren van een volijverige en enorm leergierige jongen die zelfs een boekenverzameling opbouwt. Kenmerken van Lamberts verdere leven: hard werken en snel nieuwe inzichten en kennis eigen maken.

Aan de weg timmeren
Rond zijn zestiende gaat Lambert zijn eigen (leer)weg, in het timmervak. Daarbij komt hij bijna vanzelfsprekend terecht bij zijn broer Graard die al langer als timmerman en uiteindelijk als aannemer actief is. Na een aantal jaren samenwonen in Helmond zijn beide broers van 1896 tot 1906 gezamenlijk vanuit Beek en Donk actief in de aannemerij en Lambert vanaf 1898 als architect. Zijn ontwerp voor de verbouwing van de lagere school in zijn geboortedorp dat jaar is het begin van een lange reeks van uiteenlopende ontwerpen. Voor Helmond zijn zijn bijdragen in de Dierenbuurt, inclusief de scholen, het klooster en de pastorie belangrijk.

↑ Een blik in de Van der Foelartstraat richting Karel Raijmakersstraat kort na de bouw in 1920. Een van de eerste complexen huurwoningen van woningbouwvereniging De Hoop van de hand van De Vries. Wa skon, én: geen vuil op stoep & straat. Regionaal Historisch Centrum Eindhoven] Ook in Helmond-West heeft hij zijn sporen nagelaten (oude Carolus, ’t Patronaat, Mariaschool) evenals in de Oranjebuurt (Nassaustraat/Julianalaan).

Muzikaal
Er zou ook nog een boekske te maken zijn, inclusief een digitale toegang tot een muziekstuk over hem als uitvoerend muzikant en betrokken muziekbestuurder. Want Lambert is ook nog als autodidact een goed amateurmuzikant die zijn eerste leerschool in Someren bij fanfare Somerens Lust geniet om in 1898 zowel actief lid van O&U te Beek én van de Helmondse harmonie Phileutonia te worden. Lambert wordt later vicevoorzitter van Phileutonia én tevens componist van de Phileutonia Marsch. In 1933 wordt hij gekozen tot hoofdbestuurslid van de Nederlandsche Federatie van Harmonie- en Fanfaregezelschappen.
Lambert de Vries was, op meerdere terreinen, een bijzonder talent. Als architect leeft hij voort in zijn nog bestaande bouwwerken. Een deel daarvan in Helmond is beschermd, maar er zijn er nog diverse die mede omdat ze als zodanig onbekend zijn (nog) onbeschermd zijn. Zo hebben de voormalige bakkerij en het dubbele woonhuis links vooraan de Oranjelaan geen status. Evenmin (zie onderstaande foto’s) het woonhuis Eikendreef 4 (naast het huis met de hoed), de voormalige artsenwoning Wesselmanlaan 6 (links naast Tilly Home) en het leegstaande pand Binderseind 7 (naast Arie Willems). Ben benieuwd naar het verdere verloop… 

Het boek Lambert de Vries (1875-1939) Architect in Zuidoost-Brabant met praktische inslag en smaakgevoel is (à € 14,95) te koop bij de enige echte plaatselijke boekhandel of te bestellen via [email protected].

Oud-stadshistoricus Giel van Hooff

Judith van der Linden aka Worldwife maakte de laatste 3 foto’s.